Rozdzielność majątkowa to jedna z zasad określających stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami, na którą decyduje się dość duża liczba osób. Na czym polegają owe zasady?
Rozdzielność majątkowa, czyli nieposiadanie wspólnego majątku, który powstaje wraz z zawarciem małżeństwa. W rezultacie, pomimo zawarcia związku małżeńskiego, każdy z małżonków posiada oddzielne i własne prawa do przedmiotów majątkowych, które nabył przed zawarciem małżeństwa, jak i po wstąpieniu w związek małżeński. Każdy z małżonków zatrzymuje na własność, osiągnięte przez siebie dochody z tytułu pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. Rozdzielność majątkowa nie wyklucza jednak posiadania wspólnych przedmiotów. Dotyczy to zakupu, w chwili którego oboje stają się współwłaścicielami danego dobra.
Rozdzielność majątkowa powstaje na podstawie obustronnej umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego. Dokument może być podpisany zarówno przed wstąpieniem w związek małżeński, jak i w trakcie jego trwania. Plusem rozdzielności majątkowej jest fakt, iż żaden z małżonków nie ponosi prawnej odpowiedzialności za nieodpowiedzialne zachowania majątkowe drugiej strony, w tym spłacania długów. Minusem intercyzy jest praca tylko i wyłącznie na własny rachunek, a także brak praw do majątku małżonka w chwili zaistniałej potrzeby finansowej, np. rozwodu i wypłacania alimentów małżonkowi.
Rozdzielność majątkowa może również powstać w drodze prawnego zakończenia małżeństwa i ustanowienie przez Sąd przymusowej rozdzielności majątkowej. Za datę powstania rozdzielności uznaje się dzień oznaczony w wyroku Sądu, a następuje on najczęściej w chwili formalnego zakończenia małżeństwa. W wyjątkowych przypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z datą wsteczną – jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu lub istnieje ryzyko obarczenia finansowego jednego z małżonków wynikające z nieodpowiedzialnego postępowania drugiej ze stron. Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną może być rozpatrywana dopiero w chwili złożenia pozwu o rozwód i wydania wyroku. Celem tego typu rozdzielności jest ochrona interesów rodziny przed nieodpowiedzialnym zachowaniem finansowym małżonka, który doprowadza do powstania długów.
Sprawy związane z rozdzielnością majątku pomoże rozwiązać radca prawny z KHG Group.
Co ważne rozdzielność majątkowa z datą wsteczną nie może być zwarta przed notariuszem. Według obowiązujących przepisów musi być ona sporządzona i złożona za pośrednictwem radcy prawnego, a jej zasadność może być potwierdzona lub odrzucona tylko przez Sąd. Warunkiem rozpatrzenia wniosku jest to, by powodem ustanowienia rozdzielności były rzeczywiście sprawy majątkowe, które jedna ze stron naraża na szwank.
Podstawą do ustanowienia rozdzielności z datą wsteczną jest:
– separacja faktyczna trwająca od kilku lat,
– nieodpowiedzialne trwonienie majątku,
– alkoholizm lub uzależnienie od narkotyków,
– zaciąganie długów,
– zatrzymywanie majątku drugiej osoby dla siebie,
– utrudnianie małżonkowi korzystania ze wspólnego majątku,
– uchylanie się od pracy i życie na koszt małżonka,
– opuszczenie małżonka i niewykazywanie zainteresowania sytuacją materialną małżonka i dzieci,
– zerwanie wszelkich kontaktów i uchylanie się od odpowiedzialności majątkowej za własne dzieci,
– utrzymywanie ze wspólnego majątku nowego partnera życiowego, co rażąco pogarsza sytuację byłego małżonka i dzieci.
Ponadto prawo umożliwia uzyskanie przez Sąd przymusowej rozdzielności majątkowej. Wyrok taki może zostać wydany w przypadku, jeśli małżonkowie od dłuższego czasu mieszkają osobno, nie utrzymują żadnego kontaktu, nie prowadzą wspólnych interesów i nie zarządzają wspólnym budżetem.
„Przesłanką zastosowania art. 52 § 1 KRO może być trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych, będące konsekwencją uprzedniego ustania więzi rodzinnoprawnych między małżonkami i co za tym idzie – powstania trwałego stanu separacji faktycznej” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.1.2005 r., III CK 112/04).
Ponadto przymusowa rozdzielność majątkowa ustalona przez Sąd może zostać wydana w przypadku, jeśli postępowanie jednego z małżonków zagraża interesowi dla drugiej strony, a nawet ich rodzinie. Podstawą wyroku jest wówczas: zaciąganie zobowiązań kredytowych, pożyczki, hazard, uzależnienia, które wiążą się ze znaczną utratą pieniędzy, rozwój choroby psychicznej. Podczas ustanowienia przymusowej rozdzielności majątkowej, Sąd bierze pod uwagę również dobro dzieci, które nie mogą być obarczone brakiem odpowiedzialności jednego z rodziców.